Is Samsung’s nieuwe lichting QLED tv’s beter dan de OLED tv? Eén ding is zeker: na onze test van de 55Q90R mogen we concluderen dat het verschil nog nooit zo klein is geweest. De Q90R is een uitstekende tv die je met vol vertrouwen kan aanschaffen.
Hoewel het in 2018 al uitstekende tv’s in huis had, gaat Samsung dit jaar nog een stapje verder en pakt het enkele tekortkomingen aan van de vroegere modellen. De grootste was al enkele jaren de kijkhoek. Met een nieuwe aanpak, Ultra Viewing Angle, voegt Samsung aan het paneel van de Q90R enkele lagen toe zodat er minder licht uitlekt. Ook de local dimming werd verbeterd. Wat dat geeft lees je verderop in onze review van de 55Q90R, met een beeldformaat van 55-inch. Dezelfde tv is er ook in formaten van 65-inch en 75-inch.
Installatie en design
In tegenstelling tot vroegere modellen rust de tv niet meer op twee tafelvoeten aan beide zijkanten van de tv, maar op één centrale massieve tv-standaard naar analogie met de Apple iMac. Zoals we gewend zijn van Samsung is de installatie een fluitje van een cent. In slechts enkele minuten en met acht schroefjes staat de tv op zijn tafelvoet.
De centrale en relatief zware voet zorgt voor extra stabiliteit. Doordat de voet wat naar achteren wordt geplaatst en de tv iets hoger staat dan de tv’s van vorig jaar, komt er net onder de tv plaats vrij voor een soundbar, waarvan Samsung er natuurlijk enkele aanbiedt in het gamma, zoals het vlaggenschip Q90R.
Wie de tv liever aan de muur hangt, kiest best voor Samsung’s eigen No Gap Wall Mount. Zoals de naam doet uitschijnen plakt de tv dan letterlijk tot tegen de muur. Samsung heeft namelijk specifieke uitsparingen achterop de tv voorzien om dit mogelijk te maken.
De volgende stap in het installatieproces is de One Connect Box. Wie hiermee niet vertrouwd is: het is een afzonderlijk ‘bakje’ dat alle elektronica, stroom en aansluitingen (voor settopbox, gameconsole en mediaspelers) groepeert, en die je vervolgens onzichtbaar in jouw tv-meubel wegstopt.
Achterop heeft de 55Q90R slechts één aansluiting. Die is voor de One Connect-kabel, een bijna onzichtbare kabel die stroom en signalen transporteert tussen de tv en de One Connect Box. Met een lengte van 5 meter is hij meer dan lang genoeg voor de meeste thuissituaties. Mocht dat nog niet voldoende zijn, is nog een langere kabel van 15 meter afzonderlijk te koop. De kabel kan je mooi wegleiden via de tafelvoet zonder dat die zichtbaar is.
Weggestopt onder het Samsung-logo bevinden zich nog enkele knoppen om de tv in- of uit te schakelen en het volume te regelen of van zender te wisselen.
De tv zelf is niet superdun zoals we bij sommige oled tv’s zien. Van opzij bekeken is de tv met een dikte van 2 cm aan de rand gemeten – hiervoor is een reden – relatief zwaar uitgevallen, maar in het gehele designplaatje dat Samsung voor ogen heeft, klopt het wel. Zit je vlak voor het scherm dan zijn de zichtbare randen (of bezels) aan drie zijden (boven, links en rechts) wel superdun met zo’n 0,5 cm. Het resultaat mag er zijn: de Q90R straalt luxe uit in de woonkamer.
De Q90R heeft geen volwaardige HDMI 2.1-aansluitingen maar biedt wel al enkele onderdelen van de nieuwe standaard. Zo zijn de HDMI-poorten klaar voor VRR (Variable Refresh Rate) met specifieke ondersteuning voor FreeSync, en ook voor Auto Low Latency Mode (ALLM). Voor gamers is dat uitstekend nieuws.
De Q90R ondersteunt momenteel nog geen HDMI eARC, een functie die wat ons betreft wegens zijn brede toepassing op termijn wel nuttig is. Officiële ondersteuning voor Dolby Atmos is er niet, maar Samsung lijkt wel Dolby Atmos vanaf de Netflix-app te kunnen sturen naar een soundbar, maar dit konden we niet testen.
Naast de vier HDMI-poorten zijn er op de One Connect Box de standaardaansluitingen zoals een optische uitgang, drie USB-poorten, drie aansluitingen voor tv en satelliet antennes, en een ethernet-aansluiting. Qua draadloze connectiviteit is er Bluetooth en WiFi (802.11ac).
Vermeldenswaard is ook de tweede generatie van Ambient Mode, een optie waarmee de tv ook nuttig is tijdens niet-gebruik. Zo kan je de wand, waartegen de tv staat of hangt, imiteren op het scherm van de tv (door een foto te maken via je telefoon). Hierdoor is de tv niet langer een zwart object tegen de muur en kan je hem meer doen opgaan in het interieur. Er kan ook uit verschillende schermafbeeldingen of eigen foto’s worden gekozen.
Smart TV: Tizen
Samsung gebruikt al jaren zijn eigen besturingssysteem, Tizen. Ondertussen is het een erg performant en gebruiksvriendelijk systeem geworden en zijn we aanbeland bij Tizen 5.0. Het schakelen tussen apps verloopt bijna net zo vlug als bij het aloude zappen tussen tv-zenders. Een groot pluspunt is dat van een app zoals Netflix de vier of vijf laatst bekeken films of series worden bijgehouden in de horizontale balk onderaan het scherm. In een mum van tijd pik je zo weer de draad op van jouw favoriete series.
Het belangrijkste verschil vergeleken met de Smart Hub van vorig jaar is de toevoeging van Apple’s TV-app, de vervanger voor iTunes, en AirPlay 2. Met die laatste kan er nog veelzijdiger worden gestreamd vanaf elke iOS-apparaat of een iMac. Met de Apple TV-app kan je films kopen of huren, en zit je ook klaar voor de nieuwe videostreamingdienst Apple TV+ die op 1 november van start gaat.
Apps zoals Netflix en Amazon Prime Video zijn via Tizen in volle 4K HDR-glorie te bewonderen. Ook Google Play Movies & TV tekenen present. Nieuw is de toevoeging van het nog redelijk onbekende Rakuten TV, een dienst à la Apple TV om films in 4K HDR te kopen of te huren. Die dienst krijgt net zoals Netflix en Amazon Prime Video een eigen snelknop op de metalen Samsung One Remote.
Een woordje over die afstandsbediening. De ingebouwde microfoon op de afstandsbediening is een duidelijke hint dat stembediening mogelijk is. In één adem dienen we dan Samsung’s eigen spraakassistent Bixby te noemen, maar die is nog steeds enkel in het Engels te gebruiken en erg beperkt in vergelijking met Google Assistant of Amazon Alexa. Bixby heeft voorlopig wat ons betreft enkel zijn nut bij het wijzigen van instellingen van de tv zelf. Momenteel werkt het invoeren van tekst nog steeds het eenvoudigst.
De afstandsbediening doet ook dienst als universele afstandsbediening zodat je die van aangesloten apparaten zoals een Blu-ray-speler of settopbox van Telenet, Proximus of Orange niet langer nodig hebt. Let er wel op dat de One Connect Box een rechtstreeks zicht heeft op andere apparaten in je tv-meubel, zodat het infrarood signaal ongehinderd kan worden doorgegeven in de kast.
Beeldkwaliteit en display
De Samsung Q90R maakt gebruik van Samsung’s QLED-technologie, met Direct Full Array 16x local dimming, Quantum HDR 16x en 100% kleurvolume. Het vernieuwde systeem van achtergrondverlichting, de nieuwe optische laag (Q Ultra Wide Angle), het diepere zwart, en de betere kijkhoek beloven heel wat goeds.
Eerst een woordje over de nieuwe reflectiefilter. Met Ultra Viewing Angle voegt Samsung enkele lagen toe bovenop het paneel zodat er minder licht uitlekt. Het resultaat is een enorme vooruitgang met de Samsung tv’s uit vorige jaren: zelfs bij een scherpe kijkhoek blijven de kleuren en het contrast overeind.
Een bijkomend pluspunt is dat reflecties vanuit de woonkamer, zoals verlichting ‘s avonds of daglicht vanaf een raam, sterk worden beperkt. De reflectiefilter is van wereldklasse: geen enkele tv die al door onze handen is gepasseerd, doet dat zo goed. De tv gebruiken in een fel verlichte woonkamer vormt dan ook geen enkel probleem!
De Full Array achtergrondverlichting van ons 55-inch testmodel telt 240 dimzones. Op de grotere schermformaten stijgt dat naar 480 dimzones (30 x 16), gelijkaardig aan die van vorig jaar op de Q9FN.
De techniek die Samsung gebruikt om die dimzones te regelen is afgestemd op het zo goed mogelijk weergeven van zwart en het beperken van blooming. Dat dimmen lijkt nu nog fijner en preciezer te zijn. De blooming die optreedt bij kleine, heldere onderwerpen in overwegend donkere scènes of bij het tonen van ondertitels is sterk onder controle.
In andere donkere scènes zorgt die focus op de zwartwaarden voor wat verlies aan details en helderheid in schaduwen. Hoe dan ook zijn de zwartwaarden van het beste dat de LCD-technologie vandaag vermag. Bij het bekijken van films met de typische zwarte balken, zijn die balken ook gitzwart, zelfs in films met HDR.
En ook de kleuren zijn uit-de-doos uitstekend. Door te kalibreren zou je deze tv nog een tikje kunnen verbeteren, maar voor de meeste kijkers zal de kleurweergave van de Q90R ruim voldoende zijn. Die kleuren ogen natuurlijk en levendig, wat het realisme ten goede komt.
Wat de beeldinstellingen betreft moet er niet veel bijgesteld te worden. Voor films en series, via streamingdiensten als Netflix en via Blu-ray, is de beeldinstelling ‘filmmodus’ een goede start.
De Samsung tv gaat erg goed om met bewegingen. Het maakt gebruik van een techniek als Pulse Width Modulation om de achtergrondverlichting te dimmen, terwijl de responstijd van de pixels volgens andere reviewers extreem snel is. Daardoor blijven snelle bewegingen goed scherp maar kan er wel hier en daar wat judder optreden.
Met Black Frame Insertion (BFI) dat je terugvindt onder de Auto Motion Plus-instellingen in de subrubriek LED Clear Motion, kan je die judder deels verhelpen maar perfect is het niet. De beeldinstellingen voor bewegingen blijven altijd persoonlijk. Wij verkiezen om de ‘Auto-modus’ uit te schakelen voor de content die we vaak bekijken, namelijk films en series.
Voor het upscalen van beelden naar 4K gebruikt de nieuwe Quantum Processor 4K een uitgebreide database van beelden, om zo een accurater algoritme te creëren. Daardoor zijn de beelden met niet-4K inhoud ietsje scherper en zuiverder.
Klik
hier om producten in te laden
Beelden met HDR
Voor HDR-inhoud schakelt de Q90R met gemak een versnelling hoger. De hoge piekhelderheid (rond de 1300 nits) en het brede kleurbereik heeft zijn voordelen en haalt het meeste uit de kleuren en de highlights wanneer je de tv een echte 4K-bron via Ultra HD Blu-ray voorschotelt.
Bij het weergeven van HDR lijkt Samsung bewust de objecten die het meest profiteren van een HDR-behandeling (denk aan fragmenten met veel zon of sneeuwlandschappen) wat meer helderheid mee te geven, maar dat heeft gevolgen voor andere onderdelen van het beeld. Door die extra intensiteit zijn bijvoorbeeld details in superheldere beelden minder zichtbaar. In de instellingen is er geen enkele manier om dat bij te regelen (Tone Mapping genoemd) en in elke beeldmodus is die HDR-behandeling ingeschakeld.
Bij de weergave van witte ondertitels bij HDR-inhoud op donkere achtergronden en in een wat donkerdere kijkruimte treedt lichte blooming rond de ondertitels op, en dat kan soms afleiden van het kijken. Een goede oplossing voor beide problemen is om de local dimming op standaard in plaats van hoog te plaatsen.
Ook voor HDR kiezen we de ‘Filmmodus’ maar krikken we de helderheid een ietsje op zodat de local dimming op standaard kan blijven staan. Samengevat is de Q90R wel een van de beste tv’s wanneer het om de weergave van HDR gaat.
De Q90R kan trouwens overweg met de HDR-standaarden HDR10, HLG en HDR10+, een rivaliserend formaat voor Dolby Vision. Die laatste wordt niet ondersteund, en dat kan toch een aantal potentiële kopers afschrikken.
We waren natuurlijk erg benieuwd naar de prestaties van inhoud met HDR10+. Heb je bijvoorbeeld Amazon Prime Video dan kan je bij de instellingen in de balk zien wanneer het om HDR10+ inhoud gaat. Tijdens onze test waren onder meer Jack Ryan, The Boys, Hanna en Carnival Row in HDR10+ te zien. Of dat ook het geval is via een 4K Blu-ray schijf konden we niet testen. In ieder geval is onze HDR10+ ervaring via Amazon gewoonweg verbluffend en is het een echte meerwaarde voor deze series.
Bij de ondertitels in HDR via Netflix treedt er wel duidelijk blooming op. Dat is te wijten aan de dikte en grootte van het lettertype dat Netflix hanteert. De grootte van de ondertitels valt bijvoorbeeld niet te regelen bij Netflix, wat bij Amazon wel het geval is. Tijdens het bekijken van Mowgli, na ongeveer 21 minuten bij een donkere scène met wolven, valt die blooming duidelijk op en wordt het zelfs vervelend. Alle instellingen zijn hetzelfde als bij onze test met Amazon.
Uitstekend voor gamers
Er is een intelligente beeldmodus, die het beeld aanpast aan de kamer waar de tv staat. We schakelen deze functie liever uit.
Bij het aansluiten van de PlayStation 4 wordt die volledig automatisch herkend en wordt de spelmodus ingeschakeld. Die verlaagt aanzienlijk de inputlag naar ongeveer 16 à 17 ms. Van bij de start staat de spelmodus wel iets te scherp afgesteld voor een game zoals Red Dead Redemption 2. Even terugschroeven is dan de boodschap.
Omdat de Q90R ook over FreeSync beschikt, is het voor serieuze gamers die een game-pc wensen aan te sluiten een uitstekende optie.
Geluid
De tv heeft min of meer onzichtbare speakers. Wie beter geluid wenst, kan uiteraard terecht bij soundbars van Samsung of een ander merk.
Naast de intelligente beeldmodus is er ook eentje voor het geluid. Met Adaptive Sound kan de tv nu het geluid afstemmen op de kamergrootte, de positie van de tv en de kenmerken van elke scène. Met Adaptive Volume wordt het volume geregeld op basis van jouw kijkpatronen en de audio-ingang.
De twee oortjes bevatten elk een ronde cirkel die aanraakgevoelig is, waaraan je enkele functies kan verbinden via de Headphones-app (daarover later meer). Sony heeft voor de eerste maal een drievoudige structuur bedacht zodat de oortjes beter blijven zitten. Zeven verschillende earbuds worden meegeleverd: vier formaten uit een soort siliconen en drie earbuds die dikker aanvoelen.
Mocht je de oortjes onverhoopt toch vergeten opladen hebben, kan je ze door de snellaadfunctie een 10-tal minuten opladen waardoor je er weer anderhalf uur tegen kan. De oortjes zijn bijzonder eenvoudig en slechts op één enkele manier in de case te plaatsen en klikken magnetisch op hun plek.
Het volume regelen kan niet via de oortjes, daarvoor moet je een beroep doen op het aangesloten toestel zoals een smartphone of laptop.
Geen probleem voor de HP Elite Dragonfly die, als je hem uitrust met een betere batterij of scherm met lagere resolutie en 400 nits, zelfs een autonomie van een volledige dag (24,5u) haalt. Voor datzelfde scherm heb je ook de keuze uit een 4K UHD scherm met 550 nits, of een speciaal privacyscherm met liefst 1000 nits schermhelderheid.
