Kingpin Screens Velvet spanscherm
Kingpin Screens Velvet spanscherm

Een goede projector is maar de helft van een geheel. Ook het projectiescherm is belangrijk als je van een sublieme beeldkwaliteit wilt genieten. Op deze zaken moet je letten als je er een aankoopt.

Grootte

De grootte van je scherm is uiteraard cruciaal. Elke projector zal een maximale hoeveelheid licht uitzenden. Hoe kleiner je je geprojecteerde beeld maakt, hoe helderder dat beeld wordt. De totale hoeveelheid licht wordt namelijk meer gebundeld dan wanneer je voor een heel groot beeldformaat gaat.

Als je gaat bepalen hoe groot je het geprojecteerde beeld wilt maken, hou je er dus best rekening mee dat een groter beeld weliswaar leuker is om naar te kijken, maar anderzijds minder helder gaat zijn.

De limiterende factor hierbij zal de hoogte zijn. Uiteraard mag je beeld niet te laag komen, anders kan het zijn dat decoratie, meubelen of je voeten voor het beeld komen te staan eens je je in de sofa geïnstalleerd hebt. Hou zeker ook rekening met je geluidsinstallatie: waar plaats je je centerspeaker? En heb je nog plaats voor luidsprekers aan weerszijden van het doek?

Beeldverhouding

De beeldverhouding duidt op de verhouding van de hoogte van een beeld met de breedte van dat beeld. De 16:9-verhouding is de meest courante en is gebaseerd op het Brits-Amerikaans meetsysteem: een scherm met breedte van 16 voet zal 9 voet hoog zijn. Deze verhouding wordt ook wel 1.78:1 genoemd, wat iets universeler is. Heel wat films komen echter in de 21:9-verhouding, en waarschijnlijk zal je je projector toch vooral daarvoor gaan gebruiken.

Haal je een 21:9-scherm in huis, maar bekijk je 16:9-beelden (bijvoorbeeld van je settopbox), dan zijn er toch nog manieren om de extra breedte die je scherm biedt te benutten. Zo kan je bij films bijvoorbeeld het beeld uitzoomen en dus groter maken totdat de breedte van het beeld in je scherm past. Uiteraard zal er hierdoor aan de boven- en onderkant wel wat beeld buiten het scherm vallen, maar heel wat films komen nog met zwarte randen onder- en bovenaan op je televisie, zodat je eigenlijk geen beeldinformatie mist. Je kan ook gebruik maken van speciale lenzen, die het beeld van je projector gaan uitrekken.

Toch is het 16:9-scherm de meest populaire keuze. Ze zijn niet enkel een stuk goedkoper dan 21:9-schermen, maar naast games en televisieuitzendingen worden ook je Blu-rays op een overtuigende manier getoond. Een 16:9-scherm zal misschien ook iets beter in je ruimte passen en er ‘natuurlijker’ uitzien.

Gain

Elk scherm krijgt een bepaalde waarde in ‘gain’, of hoeveel licht er meer gereflecteerd zal worden in vergelijking met een ‘uniform reflecterend oppervlak’. Een scherm met gain van 2.0 zal dus twee keer meer licht reflecteren dan een 1.0-scherm. Of dat is toch de theorie. Wat er eigenlijk concreet gebeurt: het scherm gaat het invallende geprojecteerde licht gaan herfocussen, in het ideale geval zoveel mogelijk naar jouw ogen.

Concreet gaat beeld op een scherm met gain van 2.0 niet dubbel zo helder zijn als op een 1.0-scherm, maar het zal zeker helderder zijn. Het probleem van een hoge gain is dat het licht niet evenredig teruggekaatst wordt, waardoor sommige plekken helderder gaan worden dan andere, wat de uniformiteit van jouw beeld dan weer niet ten goede komt.

De meeste projectieschermen hebben vandaag een  neutrale gain-waarde van 1.0. Doordat de projectoren vandaag veel krachtiger en lichtsterker zijn, is een hoge gain-waarde minder van belang.

Materiaal

Niet veel mensen weten dit, maar niet elk projectiescherm is van hetzelfde materiaal gemaakt. Basisschermen zijn gemaakt van vinyl of een andere soort gladde stof met een reflecterende laag op.

Andere opties zijn geperforeerde en geweven schermen. Deze zijn vooral geschikt als je achter je scherm luidsprekers wilt installeren. Dat het geluid echt uit je scherm lijkt te komen, geeft een uniek effect aan je kijkervaring, maar bij deze schermen zal je altijd wat lichtsterkte verliezen door de kleine openingen die in het scherm verwerkt zitten.

De rigide projectieschermen, ten slotte, zijn kwalitatief de beste schermen die je in huis kan halen, maar kunnen heel duur zijn met prijzen die in de duizenden euro’s lopen. Deze zijn meestal zwart en zien er uit als een gigantische televisie. Sommigen kunnen zelfs omgevingslicht (gedeeltelijk) de baas, waardoor bijvoorbeeld zachte lampen niet weerkaatsen in het scherm. Fel zonlicht en felle lampen zijn echter voor elk scherm een boosdoener.

Gemotoriseerd of niet?

Je ziet het wel eens in films of reclamespots: een projectiescherm dat met één druk op de knop naar beneden schuift, klaar voor een avondje film. Dit kan een leuke optie zijn als je het scherm in je woonkamer wilt hangen, maar bijvoorbeeld ook een televisie gebruikt of niet wil dat het scherm je interieur verstoort.

Ga je projecteren in een aparte ruimte, zoals een dedicated home cinema, is er niet meteen een reden om voor een duurder gemotoriseerd systeem te kiezen. Bovendien kan er na verloop van tijd iets mislopen met de motor of het mechanisme, wat opnieuw extra kosten met zich meebrengt. Een spanscherm is dan de beste keuze.

Kingpin Screens projectiescherm in plafond

Verf, een goedkopere oplossing?

De doe-het-zelver kan ook op een andere manier proberen een scherm in zijn of haar woning te krijgen, namelijk door middel van verf. Je kan hierbij kiezen tussen gewone verf of zelfs speciaal hiervoor ontworpen verf, zoals die van Screen Goo. Het probleem met gewoon een muur verven en als scherm gebruiken is dat je elke onregelmatigheid heel goed gaat zien.

Daarom moet je er zeker voor zorgen dat je muur spiegelglad is: verven, opschuren, verven, opschuren, verven, opnieuw opschuren, … tot je echt een perfect oppervlak krijgt. Zorg er ook voor dat je je muur in een neutraal wit verft, aangezien elke andere tint je beeld zal verkleuren.

Rear projection

Een laatste, maar niet veel gebruikt schermtype is dat voor rear projection, waarbij de projector achter het scherm staat. Dit vergt in de meeste gevallen wat meer installatiewerk, zeker als je de projector echt in een andere ruimte wilt plaatsen of enigszins wilt verwerken in je muur.

Conclusie

Er zijn heel wat factoren waar je rekening mee moet houden bij het aankopen van een projectiescherm. Waarvoor je het scherm gaat gebruiken, waar je het gaat plaatsen, hoeveel lichtinval je in je ruimte hebt, hoe je interieur eruitziet, … zijn allemaal factoren waar je rekening mee moet houden.

Eén ding is zeker: voor een degelijk scherm hoef je zeker geen duizenden euro’s uit te geven. Goede schermen vind je al tussen 300 en 800 euro. Een echt projectiescherm zal ook altijd beter zijn dan een geverfde muur of een laken dat je aan de muur hangt en zal, in combinatie met een degelijke projector, altijd dat tikkeltje meer bieden dan een televisie.

Reageer